- ruch
- 1. Być w ciągłym ruchu «prowadzić ożywiony tryb życia, krzątać się, biegać, zajmować się wieloma sprawami»: Jesteś w ciągłym ruchu, zabiegana, zaaferowana, pracująca nierówno „zrywami”, zamyślasz się (...) a potem nagle znowu okazujesz niezwykłą aktywność i werwę. Przekrój 771/1960.2. Coś idzie, poszło w ruch «coś zostaje, zostało użyte, wykorzystane jako narzędzie pracy, broń w walce itp.»: A więc lawina. W ruch idą sondy. Do akcji przygotowują się psy. M. Jagiełło, Wołanie. (...) pałki policyjne idą w ruch. Całe towarzystwo zostaje karnie poustawiane w szeregi. Wraca angielski porządek i rygor. M. Cegielski, Masala.3. Ktoś nie ma (już) ruchu «ktoś nie ma (już) możliwości działania i musi tolerować rzeczy dla siebie niekorzystne lub przykre»4. Mieć swobodę ruchówa) «mieć możliwość nieskrępowanego niczym poruszania się»: Kuchenka była miniaturowa i te młode dziewczyny miały ograniczoną swobodę ruchów. T. Różewicz, Opowiadania.b) «mieć możność swobodnego działania»: Wątpię jednak, czy kraje sojusznicze miały więcej swobody ruchów przed powstaniem Układu w roku 1955, czy później, kiedy już powstał i był regularnie przedłużany. W. Górnicki, Szerpa.5. Puścić, wprawić coś w rucha) «spowodować obracanie, poruszanie się czegoś»: (...) jedna z panienek puściła w ruch butelkę, która zatrzymała się celując szyjką we mnie i byłem zmuszony do zdejmowania marynarki. I. Iredyński, Dzień.b) «uruchomić maszynę, umożliwić funkcjonowanie czegoś»: Zgięty od naporu wiatru, niemal na czworakach dopadłem wehikułu. Wśliznąłem się do jego wnętrza i puściłem w ruch silnik. Z. Nienacki, Strachy.c) «zapoczątkować serię zmian, jakiś proces itp.»: Obie strony walczące nie ograniczały się jedynie do rokowań w zaciszu ambasad czy gabinetów ministerialnych, lecz puściły w ruch olbrzymią machinę propagandową. J. Pajewski, Historia.6. Ruch w interesie «ożywiona działalność, szybkie zmiany»: Zanotowaliśmy dużo większe niż zazwyczaj zainteresowanie mieszkaniami – przyznaje Maria Bednarska z Marvipolu. – Ruch w interesie jest ogromny. Wzrósł o 40, 50 % – dodaje. ŻW 14/12/2001.
Słownik frazeologiczny . 2013.